Verschil histamine en antihistamine

Veel mensen hebben weleens gehoord van histamine en antihistamine, vooral in de context van allergieën. Maar wat is het verschil tussen histamine en antihistamine precies? En waarom kan het ene een reactie veroorzaken en het andere juist klachten verminderen?

Wat is histamine?

Histamine is een lichaamseigen stof die een belangrijke rol speelt in verschillende processen, zoals het immuunsysteem, de spijsvertering en de werking van het zenuwstelsel. Het wordt voornamelijk opgeslagen in mestcellen en komt vrij bij bepaalde prikkels, zoals een allergische reactie of een infectie.

Wat doet histamine in het lichaam?

Wanneer histamine wordt vrijgegeven, bindt het zich aan specifieke receptoren op cellen en veroorzaakt het verschillende effecten:

• Immuunsysteem: Histamine helpt bij het bestrijden van indringers zoals bacteriën en virussen. Dit is een nuttige functie, maar kan bij allergieën leiden tot overmatige reacties zoals niezen, jeuk en zwelling.
• Maag-darmstelsel: Histamine stimuleert de maagzuurproductie, wat essentieel is voor een goede vertering van voedsel.
• Zenuwstelsel: Histamine fungeert als een neurotransmitter en is betrokken bij de regulatie van slaap, alertheid en stemming.

Bij sommige mensen is er een overmaat aan histamine of een onvermogen om histamine goed af te breken, wat kan leiden tot klachten zoals huidreacties, hoofdpijn en spijsverteringsproblemen.

Wat is een antihistamine?

Antihistaminica zijn medicijnen die de werking van histamine tegengaan. Dit doen ze door histaminereceptoren te blokkeren, waardoor histamine minder invloed heeft op het lichaam. Er zijn twee hoofdtypen antihistaminica:

1. H1-antihistaminica

Deze medicijnen blokkeren H1-receptoren, die betrokken zijn bij allergische reacties. Ze worden vaak gebruikt bij:

• Hooikoorts
• Netelroos (urticaria)
• Insectenbeten
• Voedselallergieën
• Allergische reacties met jeuk, zwelling en huiduitslag

Voorbeelden van H1-antihistaminica: Cetirizine, loratadine, fexofenadine en desloratadine.

Sommige H1-antihistaminica (zoals difenhydramine) maken slaperig, terwijl nieuwere versies (zoals cetirizine en loratadine) minder invloed hebben op het centrale zenuwstelsel en daardoor minder slaperigheid veroorzaken.

2. H2-antihistaminica

Deze medicijnen blokkeren H2-receptoren, die verantwoordelijk zijn voor de afgifte van maagzuur. Ze worden vaak gebruikt bij:

• Maagzuur en reflux
• Maagzweren

Voorbeelden van H2-antihistaminica: Ranitidine (voorheen veelgebruikt, maar nu grotendeels vervangen), famotidine en cimetidine.

Wanneer kan antihistaminica helpen?

Antihistaminica worden ingezet als het lichaam overactief reageert op histamine. Dit kan het geval zijn bij:

• Allergieën (zoals hooikoorts of huisstofmijtallergie)
• Mestcelactivatiesyndroom (MCAS)
• Netelroos
• Anafylactische reacties (in combinatie met andere medicatie zoals adrenaline)
• Maagzuurproblemen veroorzaakt door histamine-overproductie

Kan histamine ook een positief effect hebben?

Histamine heeft belangrijke functies in het lichaam en is niet per definitie slecht. Het helpt bij het immuunsysteem, de spijsvertering en de hersenfunctie. Problemen ontstaan alleen wanneer er een disbalans is, zoals een te hoge histamineafgifte bij allergieën of een te lage afbraak bij histamine-intolerantie.

Conclusie

Histamine is een natuurlijke stof die verschillende processen in het lichaam regelt, maar bij overactiviteit klachten kan veroorzaken. Antihistaminica blokkeren de werking van histamine en worden gebruikt om allergische reacties en maagzuurklachten te verminderen.